Dawne życie roztoczańskiej wsi

Regionalna Izba Pamięci w Wysokiem powstała dzięki inicjatywie Koła Gospodyń Wiejskich w Wysokiem, a pomysłodawczynią przedsięwzięcia była przewodnicząca Pani Wanda Szpuga. Pierwotną siedzibą Izby był Dom Ludowy z lat 30-tych XX wieku, dawne centrum kultury Wysokiego i miejsce spotkań mieszkańców. Panie postanowiły gromadzić eksponaty związane z dawnym życiem na wsi. Regionalna Izba Pamięci w Wysokiem istnieje już od 15-nastu lat. Uroczyste jej otwarcie odbyło się 7 maja 2006 roku. Ilość eksponatów liczyła wtedy 127 sztuk, a obecnie przekroczyła 1200. Zbiory pochodzą z Wysokiego oraz innych miejscowości Gminy Zamość, z Zamojszczyzny i Roztocza. Najstarszymi eksponatami są żarna, których używano przed I wojną światową, krosna z lat 30-tych XX w. oraz święte obrazy z początku XX wieku. Są tu też międlice i metalowe szczotki do obróbki lnu, dzieże, łopaty i kociuby przydatne przy wypieku chleba, tary do prania, maglownice, maślniczki, nosiłki i wiele innych przedmiotów z dawnego wiejskiego domu pod strzechą i obejścia gospodarskiego. Od 2011 roku Regionalna Izba Pamięci mieści się w nowym, stylizowanym na wiejski dworek obiekcie, w którym przygotowane są specjalne sale ekspozycyjne. W 2015 r. dzięki realizacji przez Stowarzyszenie „Wysokie nad Łabuńką” projektu dofinansowanego ze środków Powiatu Zamojskiego, eksponaty zostały skatalogowane i opisane w muzealnych księgach inwentarzowych. Zbiory sukcesywnie się powiększają, co zwiększa atrakcyjność turystyczną obiektu.
Od początku funkcjonowania, Regionalna Izba Pamięci pełni funkcję edukacyjną, kulturową, ale przede wszystkim stanowi atrakcję turystyczną Gminy Zamość i całego regionu Zamojszczyzny.
Aby popularyzować ten cenny turystycznie i kulturowo obiekt, Stowarzyszenie „Wysokie nad Łabuńką” zaplanowało wydanie albumu promującego zbiory Regionalnej Izby Pamięci w Wysokiem. W tym celu w październiku 2019 r. złożyło wniosek na dofinansowanie, a w lipcu 2020 r. podpisało umowę o powierzenie grantu ze Stowarzyszeniem Lokalna Grupa Działania „Nasze Roztocze Na realizację projektu pt. „Dawne życie roztoczańskiej wsi – wydanie albumu promującego Regionalną Izbę Pamięci w Wysokiem”. Stowarzyszenie „Wysokie nad Łabuńką” otrzymało dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu to 28980,00 zł, a wsparcie finansowe udzielone za pośrednictwem LGD „Nasze Roztocze” wyniosło 27531,00 zł.
Album wydany w nakładzie 2 tys. sztuk jest doskonałą formą prezentacji obiektu i zbiorów Regionalnej Izby Pamięci w Wysokiem a zarazem zaproszeniem do jej odwiedzenia.

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Europa inwestująca w obszary wiejskie